OSMANLIDA ÇIRAKLIK MERASİMİ

Bir çocuk, bir işe bir sanata verilmek istenirse, velisi esnâfın ileri gelenlerinden birine mürâcaat eder, o da loncaya arz ederdi. (Lonca, belirli günlerde toplanarak esnâf ile alâkalı işleri gözden geçiren ve idâre eden, kıdemli ve hatırlı ustalardan meydana gelmiş bir heyettir.)

Loncanın toplantı gününde, durumu ustalara bildirir, fikirlerini sorardı. Alınması ve kimin yanına verileceği kararlaştırılırsa, o gün çocuğu, velisinin alıp getirmesi bildirilirdi.

Çocuğun ailesi merasimde ikram edilecekleri tedârik eder, toplantıdan önce lonca odasına gönderirdi.

Orada şerbet yapılır ve buhurdanlar yakılır ve gülabdanlara gül suyu konur, ustalarla çocuğun gelişi beklenirdi. Çocuğun alınmasına aracılık eden zât, çocuğu elinden tutar ve önüne düşerek lonca odasına girer ustalara hitaben,
«Hayırlar feth ola, şerler def ola, muradlar hâsıl ola», dedikten sonra herkese selâm verir, ustalar da selâmı alırlardı.

Aracı esnaf kethüdası ve köşe ustası olanların önüne gider, çocukla beraber durur ve yine ustalara hitaben "Bu filan oğlumuz esnâfımıza dâhil olmak, sâdıkâne çalışmak Allâhü Teâlâ Hazretleri'nin lütuf ve inâyeti, Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) himmet-i ruhâniyeti ve pirimiz, üstadımız hazretlerinin yüzü suyu berekâtıyla adam olup meydana çıkmak ve sizlere de dâimâ hayır duâcı olmak niyazındadır» derdi.

Esnâf kethüdâsı da "Biz de bu tâlip olan oğlumuzu kendimize evlat ve sanatımıza çırak olmak üzere kabul ettik. Allâhü Teâlâ rızk-ı hayrını müzdât ve kendisine dâreynde imdât buyursun" dedikten sonra çocuğa hitaben "Oğlum, içimizde adam olmak, bu yüzden geçinmek ve feyz almak istersen, işine devam etmek, ustanın sözünden çıkmamak, onu hoşnut etmek, yalan söylememek, kimseye hile yapmamak, namazına devam ve dinî vazifelerine dikkat ederek ticaretini yürütmek, gelen müşterilerin büyüklerine, peder ve vâlide, gençlerine birâder ve hemşire muamelesi göstermek lâzımdır. Seni göreyim oğlum" diyerek pederce nasihatte bulunurdu.

Lonca ustası, "Usta, işte size veriyoruz, inâyet Hakk'tan, hakkında himmet ve gayret sendendir" der, çocuğu ona teslim eder, çocuk ustasının elini öptükten sonra hânesine dönerdi.

Ertesi gün sabah erkenden ustasının dükkanına gider, elini öptükten sonra, gösterilecek işleri yapmaya başlardı.

Fazilet Takvimi